Nie możesz wyrównać ciśnienia w uchu? Sprawdź, co działa, a co tylko marnuje czas

Znasz to uczucie, kiedy po locie albo przeziębieniu nagle przestajesz dobrze słyszeć, a w uchu robi się dziwnie cicho i głucho? To nie woda, nie katar i nie „coś się dzieje” – to po prostu zaburzone ciśnienie, z którym Twój organizm nie zawsze radzi sobie sam. W tym artykule dowiesz się, jak skutecznie wyrównać ciśnienie w uszach, dlaczego nie zawsze wystarczy ziewanie i kiedy lepiej nie czekać, aż samo przejdzie.

Czujesz ucisk w uchu podczas lotu lub przeziębienia? Sprawdź, jak naturalnie wyrównać ciśnienie bez leków

Ciśnienie w uchu wyrównasz najłatwiej, ziewając lub przełykając ślinę – bez potrzeby sięgania po leki. To dwa proste odruchy, które automatycznie uruchamiają trąbkę Eustachiusza, czyli kanał odpowiedzialny za regulowanie ciśnienia między uchem a otoczeniem. W większości przypadków te czynności wystarczą, by poczuć ulgę już po kilku sekundach.

Jeśli jednak ziewanie nie pomaga, warto spróbować:

• ssania twardego cukierka lub gumy do żucia – pobudza mięśnie gardła,
• manewru Valsalvy – zatkaj nos, zamknij usta i delikatnie „wypchnij” powietrze,
• inhalacji parowej lub ciepłego kompresu – rozluźniają drogi oddechowe,
• ćwiczeń żuchwy – otwieranie i przesuwanie szczęki pomaga „przeskoczyć” ciśnienie.

To nie przypadek, że uczucie zablokowanego ucha pojawia się właśnie przy lądowaniu samolotu albo w trakcie przeziębienia. Nawet lekki katar może zablokować trąbkę słuchową, powodując nagłą zmianę ciśnienia. Nie trzeba się tym od razu martwić, bo w zdecydowanej większości przypadków organizm sam wraca do równowagi. Problem zaczyna się dopiero wtedy, gdy dyskomfort trwa dłużej niż 2 dni – wtedy warto działać bardziej zdecydowanie.

Jeśli podejrzewasz, że to nie tylko ciśnienie, a rzeczywiście została tam woda – sprawdź, co zrobić, gdy po kąpieli zostaje w uchu woda.

Dlaczego ciśnienie w uchu potrafi „zablokować” słuch? Oto co dokładnie dzieje się w uchu środkowym

Ciśnienie zablokuje Twój słuch, jeśli trąbka Eustachiusza nie jest w stanie wyrównać różnicy między uchem a otoczeniem. W efekcie dochodzi do podciśnienia w uchu środkowym – błona bębenkowa się „wciąga”, co powoduje nieprzyjemne uczucie pełności, przytłumienia, a czasem nawet ból.

Najczęstsze przyczyny tego stanu to:

• nagła zmiana wysokości – np. w samolocie, w górach lub windzie,
• katar, infekcja, alergia – obrzęk błon śluzowych utrudnia przepływ powietrza,
• niedrożność nosa – blokuje pracę trąbki i zaburza wyrównywanie ciśnienia.

To nie jest coś wyjątkowego – przeciwnie. Szacuje się, że ponad 25% dorosłych doświadcza okresowo problemów z ciśnieniem w uchu, najczęściej właśnie przy zmianach otoczenia lub podczas infekcji. Jeśli wiesz, że Twój słuch się „zamyka”, kiedy tylko pojawi się katar, warto zawczasu znać sposoby reakcji. To nie tylko poprawia komfort, ale może też chronić przed powikłaniami, bo nieleczone podciśnienie w uchu środkowym może prowadzić do zapalenia albo płynu za błoną bębenkową.

Nie możesz ziewnąć, przełykanie nie działa? Oto alternatywne sposoby na wyrównanie ciśnienia w uchu

Jeśli klasyczne metody nie działają, ciśnienie w uchu możesz wyrównać techniką Valsalvy, ćwiczeniami żuchwy lub… gorącym prysznicem. To nie żart – ciepła para wodna pomaga rozluźnić drogi oddechowe i pobudzić trąbkę słuchową do działania, a ruchy żuchwy stymulują układ mięśni, który ją otwiera.

Warto też spróbować:

• techniki Toynbee – zatkaj nos i przełknij ślinę,
• ćwiczeń oddechowych – głęboki wdech nosem, powolny wydech ustami,
• rozciągania szyi i karku – napięcie mięśni może wpływać na drożność trąbki,
• nawilżacza powietrza – sucha śluzówka działa gorzej.

Czasem problemem nie jest sama technika, tylko zbyt silny obrzęk w nosie. Nawet jeśli nie masz kataru, Twoje błony śluzowe mogą być podrażnione przez suche powietrze, alergię albo zmęczenie. Właśnie wtedy standardowe ziewanie nie zadziała. W takich sytuacjach najskuteczniejsze są działania „z zewnątrz” – para, ciepło, odpowiedni ruch. Brzmi banalnie, ale działa. I co ważne – działa bezpiecznie, bez ryzyka uszkodzenia błony bębenkowej, co może się zdarzyć przy zbyt mocnym dmuchaniu.

Masz problem z ciśnieniem w uszach po locie lub nurkowaniu? Kiedy odczekasz, a kiedy trzeba działać?

Odczekaj, jeśli czujesz lekkie zatkanie ucha – ale działaj, jeśli problem trwa dłużej niż 48 godzin albo pojawia się ból i zawroty głowy. W większości przypadków organizm sam wyrównuje ciśnienie, szczególnie podczas snu, przełykania czy mówienia. Ale są momenty, kiedy nie warto czekać.

Zgłoś się do lekarza, jeśli:

• uczucie pełności nie ustępuje mimo prób odblokowania,
  
• słyszysz mniej niż zwykle lub tylko jednym uchem,
  
• pojawia się szum, dzwonienie, zawroty głowy lub ból,
  
• masz podwyższoną temperaturę lub wyciek z ucha.
  

W przypadku nurkowania sytuacja jest poważniejsza. Przy głębokości ponad 10 metrów wzrost ciśnienia jest na tyle duży, że przy niedrożnej trąbce Eustachiusza może dojść do urazu ciśnieniowego – nawet przy krótkim zejściu. Dlatego jeśli po powrocie z basenu albo jeziora masz wrażenie zatkanego ucha, nie bagatelizuj tego. Woda w uchu to jedno, ale zaburzenie ciśnienia – to już coś innego. Wiele osób przez lata myli te dwa stany i leczy się „na zatkane ucho”, choć problem jest zupełnie gdzie indziej.

Zanim zaczniesz wkładać patyczki albo dmuchać na siłę – zobacz, jak bezpiecznie wyczyścić zatkane ucho.

Co wyrównuje ciśnienie w uchu – i co robić, gdy organizm przestaje sobie radzić?

Ciśnienie w uchu wyrównuje trąbka Eustachiusza – cienki kanał łączący ucho środkowe z gardłem, który otwiera się m.in. przy przełykaniu, mówieniu i ziewaniu. Kiedy działa prawidłowo, nawet nie zauważasz, że coś się dzieje. Problem zaczyna się wtedy, gdy nie potrafi się otworzyć – albo robi to zbyt rzadko.

Na co warto zwrócić uwagę:

• trąbka Eustachiusza przestaje działać przy obrzęku, np. z powodu infekcji lub alergii,
  
• suche powietrze i klimatyzacja mogą blokować jej prawidłową pracę,
  
• stres i napięcie mięśni żuchwy również mają wpływ na jej otwieranie,
  
• u dzieci trąbka jest krótsza i bardziej pozioma – dlatego częściej mają zatkane uszy.
  

Jeśli temat wraca regularnie, warto przyjrzeć się, jak dbać o słuch na co dzień – nie tylko wtedy, gdy coś już nie działa.

Jeśli czujesz, że Twoje ciało nie radzi sobie z wyrównywaniem ciśnienia – czyli ucho jest stale przytkane, pojawiają się szumy albo „pustka w głowie” – to znak, że coś przeszkadza fizycznie. Czasem to tylko katar, ale bywa też tak, że trąbka zostaje częściowo zablokowana na dłużej. W takiej sytuacji samo ziewanie nie pomoże. Trzeba działać mądrze: nawilżać śluzówki, unikać gwałtownych zmian ciśnienia (np. wind, nurkowania), stosować ćwiczenia rozciągające mięśnie twarzy. Jeśli po 3 dniach nie ma poprawy, warto skonsultować się z laryngologiem. Nie po to, by od razu brać leki, ale by upewnić się, że nie doszło do przewlekłego podciśnienia w uchu – a to może prowadzić do zapalenia i problemów ze słuchem.

Radosław Kowalski

Jestem założycielem i prezesem firmy Omnifon – polskiej marki, która od 2021 roku oferuje nowoczesne rozwiązania w zakresie protetyki słuchu. Stworzyłem Omnifon z myślą o tym, by połączyć wysoką jakość usług z indywidualnym podejściem do każdego Klienta. Dbamy o komfort w gabinetach, rozwój naszego zespołu i pełne zadowolenie osób, które nam zaufały. Zachęcam do zapoznania się z ofertą Omnifon i skorzystania z wiedzy oraz doświadczenia naszych specjalistów.